Son zamanlarda sektörün cevabını aradığı soruların önemli bir taneside bu.
Dünyada güzel örnekleri varken ,hatta İKEA benzeri firmalar tek başına Türkiye toplam mobilya satışının iki katını yapıyorken biz neden bunu başaramıyoruz ?
Niye bizde dev firmalar oluşmuyor ?
Kendi namıma şöyle bir tespitim var,bilmem katılırmısınız ? Geçenlerde faaliyete aldığımız imalathanenin yangın tertibatını yapmaya sıra geldi.Fiyatlar aldık ,8.000 m2 bir alan için 700 bin tl ye varan teklifler geldi elimize.
İstenenler arasında 150 tonluk havuz ,ıkı farklı pompa sistemi ,jeneratör,hatlar ,yangın dolaplar vs.vs...
Mobilya yangın tehlikesi yoğun bir sektör ,baktım hepsi gerekli,biraz daha uygunlarını bulsan bile yapılması lazım,buraya kadar çok sorun yok.
Ama birden aklıma ülkedeki mobilya imalatın geriye kalan % 95 i geldi.Çalışan sayısı 5-6 kişinin altında olan ve sonuçta bizlerle aynı mobilyayı yapan firmalar.Çoğunda bırakın yangın sistemini,en basit önlem olan yangın tüpü bile yok.
Burada sanane ,sen önlemini al diyebilirsiniz ,haklısınızda ama benim baktığım olay ,sadece yangın tertibatı değil.Bize zorunlu tuttukları iş güvenliği,doktor ,vb. gibi maliyetlerle biz 1 masa üretmeye başlarken 1.000 tl lik satış fiyatı olan bir ürüne ,sırf bizden istenilenlerden dolayı ,işe başlamadan 700 tl maliyet ödüyoruz.Ama merdiven altı firmalar ,çoğu sgksız ,kayıtsız ,hiçbir sorumluluğu yerine getirmeyen firmalar bu maliyetlere katlanmadan 1.000 tl lik ürünü 300-400 tl ye satıyorlar.Sonra bizlerede yani işi olması gerektiği gibi yapan firmalarada kazıkçı diyorlar.
Bu devirde hiçbir sektör ,özellikle mobilya gibi rekabetin çok yoğun olduğu sektörler artık fahiş karlarla çalışamaz ,çalışamıyorda.
Ama merdiven altındaki firmalarla yaşadıkları haksız rekabet neticesinde ,ya yeniliyorlar yada onlarda bir çok şeyden kaçmaya çalışıyorlar.Bu durumdada dünyada olduğu gibi ne yazık ki bizdede dev firmalar oluşamıyor.
Yani anlayacağınız otomotiv sektörünün şansı olan merdiven altı imalat olmayışı ,mobilya sektörü için bir dezavantaj.
Peki ne yapılmalı ? Mobilya sektöründe sanayileşme ,dev firmaların oluşması nasıl sağlanır ?
Yine bence ,katılırsınız katılmazsınız bilmem.Biraz dünyadaki örneklere bakıp bizdeki yanlışı bulup ,çözmemiz lazım.
Gelişmiş sanayi ülkelerinde bir marangoz atölyesi kuracağınız zaman ,size en az 500 m2 alan ,olması gerek 3-4 tane makina ,muhasebeci,Sekreter,vb. Gibi gerekli en az 5-6 personeli şart koşuyorlar.Muhasebeci ne kadar sermaye yazayım dediği zaman bizdeki gibi cepte 500 tl yokken yaz abi 500.000 tl değil ,bankada en az 150.000 tl sermayeyi yatıracaksınız diyorlar.
Yani anlayacağınız bizde 5-10 bin tl ile bir marangozhane açılabilirken,gelişmiş sanayi ülkelerinde 500-600 bin tl ye açamıyorsunuz.
Anlayacağınız adamlar bizim gibi hastane kurup röntgen makınası yoku kabul etmiyor.Bizde etmemeliyiz.
Gelişmemiş ,hiçbir imalatı olmayan ülkelerde bu tarz bir standart bekleyemezsiniz.Konmasıda doğru olmaz ama artık bizim gibi iddialı bir ülkede bu değişmeli.
Bugüne kadar kurulan firmaları kapatalım demiyorum.Yeni ,zayıf olduğumuz ve inovatif sektörlerede kısıtlamalar getirmeyelim.Ama mobilya ,metal ,konfeksiyon vb.iddialı olduğumuz sektörlere yeni girecekler için belli standartlar getirmeli.Haksız rekabeti ortadan kaldırmalı.Dev firmaların oluşması için ,önlerindeki engelleri temizlemeliyiz.
Şöyle ki ;fabrikalarda düşük maaşlarla çalışan ustalar.Bu paraya çalışılmaz deyip ,arayışa girip ,firma açmaya çalışmak yerine.Haksız rekabetten kurtulan firmalarında,hak ettikleri ,yani çok daha yüksek maaşları alabilmeliler.Gelişmiş ülkelerdeki meslektaşları gibi onlarda refah içinde ,farklı arayışlara girmeden yaşayabilmeliler.İşte o zaman sektörlerimizi dünyada çok farklı yerlerde göreceğimize ben şahsen inanıyorum.
Siz ne dersiniz ,yanlış mı düşünüyorum?